بررسی بازاریابی پنبه در ایران

با توجه به اهمیت فزآینده بازاریابی محصولات کشاورزی، وضعیت بازاریابی پنبه وش کشور مورد مطالعه قرار گرفت . بدین منظور، مناطق داراب ، گرگان و گنبد انتخاب و سپس ، در هر شهرستان دو منطقه انتخاب و اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از 171 تولیدکننده، 17 عمده فروش ، 22 واحد تصفیه وش و چهار صادرکننده، در سال 1377، بدست آمده. علاوه بر این مصاحبه هایی با ادارات ، شرکت ها و کارشناسان انجام شد. نتایج مطالعه حاکی از آن است که بازارهای موجود در بازاریابی پنبه شامل بازار سرمزرعه و بازار عمده فروشی بوده و در این میان، بازار عمده فروشی از اهمیت بیشتری برخوردار است . عملیات بازاریابی پنبه، شامل انبارداری، حمل و نقل، تصفیه، بسته بندی، درجه بندی و استاندارد، اعتبار و اطلاع رسانی می باشد. در زمینه برخی از عملیات بازاریابی از جمله انبارداری، درجه بندی وش ، اعتبار و اطلاع رسانی مشکلات و نارسایی وجود دارد. اما، مسایل موجود در زمینه اعتبار، بدلیل تحت پوشش قرار دادن تمام جوانب بازاریابی پنبه، از اهمیت بیشتری برخوردار است . عوامل بازاریابی پنبه، از اهمیت بیشتری برخوردار است . عوامل بازاریابی پنبه شامل خریداران محلی، عمده فروشان وش ، تصفیه کنندگان، صاحبان واحدهای تصفیه وش ، شرکت ها و صادرکنندگان می باشند. در بین عوامل بازاریابی، در منطقه داراب مهمترین نقش را شرکت تعاونی پنبه کاران و در مناطق گرگان و گنبد بیشترین نقش را تصفیه کنندگان و کارخانه داران ایفا می کنند. در ادامه، سه مسیر عمده بازاریابی در هر یک از مناطق مورد مطالعه تشخیص داده شد. از این 9 مسیر بازاریابی 5 مسیر جزء مسیرهای صادراتی پنبه می باشد. محاسبه حاشیه بازاریابی نشان داد که در هر یک از مسیرهای بازاریابی حاشیه خرده فروشی بیشتر از حاشیه عمده فروشی است . تخمین مدل های افزایش قیمت ، قمیت نسبی، هزینه بازاریابی و مدل انتظارات عقلایی برای تابع حاشیه بازاریابی بیانگر آن است که هزینه بازاریابی بیانگر آن است که هزینه بازاریابی و قیمت مصرف کننده از عوامل موثر بر تغییرات حاشیه بازاریابی می باشند. از طرف دیگر مطالعه عوامل موثر بر شیوه فروش پنبه کاران حاکی از آن است که نحوه دریافت پول، دریافت مساعده، داشتن وسیله نقلیه، مقدار فروش و سابقه پنبه کاری از عوامل موثر بر محل فروش وش می باشند. همچنین، مطالعه کارایی بازریابی نشان داد که مسیری که در آن پنبه کاران تمام فرآیند بازاریابی را خود انجام می دهند و نیز، مسیری که در آن پنبه کاران تمام فرآیند بازاریابی را خود انجام می دهند و نیز، مسیری که شرکت تعاونی پنبه کاران در آن ایفای نقش می کند، دارای بالاترین کارایی بازاریابی در بین مسیرهای موجود می باشند.